PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMETLERİNİN GÖRDÜRÜLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR

27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 20’nci maddesi kapsamındaki şirketlerde işçilerin işe alımı, işçilere ilişkin personel giderlerinin toplam giderler içindeki payına ilişkin üst sınırları, ilk defa işe alınacak işçilere ilişkin belirlenecek ölçütleri esas alarak yıllık sınırlamaları ve bu kapsamdaki alımlar ile harcamaları izlemeye ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla  İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar, 28.04.2018 tarih ve 30405 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır.

Buna göre;

1. Usul ve Esasların Amacı

27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 20’nci maddesi kapsamındaki;

• Şirketlerde işçilerin işe alımı,
• İşçilere ilişkin personel giderlerinin toplam giderler içindeki payına ilişkin üst sınırları,
• İlk defa alınacak işçilere ilişkin belirlenecek ölçütleri esas alarak yıllık sınırlamaları,
• Bu kapsamdaki alımlar ile harcamaları izlemeye ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

2. İşe Alınacak Şirket Personellerinde Aranacak Şartlar

• 9.1981 tarihli ve 2527 sayılı Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla Türk vatandaşı olmak,
• 18 yaşını tamamlamış olmak,
• Affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlardan, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan mahkûm olmamak,
• Askerlik durumu itibarıyla;

-Askerlikle ilgisi bulunmamak,

-Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,

-Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,

• 5.2003 tarihti ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30 uncu maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak.
• Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak,
• İlgili idarelerce ihtiyaç duyulması halinde belirlenecek işin niteliğine uygun özel şartları taşımak,
• Özel güvenlik görevlisi olarak işe alınacaklar 10.6.2004 tarihli ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun hükümlerine tabidir.
• Soruşturma ve/veya araştırma talepleri ilgili valilik aracılığıyla yetkili mercilerden istenir. İntikal eden güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması sonuçları 14.2.2000 tarihli ve 2000/284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğine göre illerde valilikler bünyesinde teşkil edilen değerlendirme komisyonunca değerlendirilir. Ancak vali tarafından uygun görülmesi halinde sonuçların değerlendirilmesi ilgili idare bünyesinde anılan Yönetmeliğe göre teşkil edilen değerlendirme komisyonuna bırakılabilir. Şirketin ortakları arasında birden fazla idare bulunması durumunda değerlendirme yetkisinin bırakılacağı idare vali tarafından belirlenir.

3. Personel Giderlerinin Toplam Bütçe Gelirleri İçindeki Payının Sınırı

Belediyelerin, şirket personeli de dâhil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkı (%40) aşamaz. (EK-2: Personel Gider Oranı Cetveli)

Bu oran büyükşehir belediyelerinde yüzde otuz (%30) olarak uygulanır.

Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar idare şirketlerine yeni personel alımı yapılamaz.

İdarelerin şirket personeli de dahil yıllık personel giderlerinin hesaplanmasında; doğrudan hizmet alımı kapsamında idarede istihdam edilen şirket işçileri ile şirketin yönetici ve destek personeline ödenen net ücretlerin toplamı dikkate alınacaktır. (İçişleri Bakanlığının 30.04.2018 tarihli genelgesi)

Örnek: A Belediyesinin 2017 yılı bütçe gelirleri toplamı 282.034.486,12-TL olarak gerçekleşmiştir. Aynı yıl (01 kodu) personel giderleri 24.502.342,16-TL ayrıca Şirket personelleri için 115.467.908,03-TL olarak gerçekleşmiştir. Bu veriler ışığında A belediyesi belediye şirketine yeni personel alabilir mi? (Not: 2017 yılı yeniden değerleme oranı 14,47)

2017 Yılı Personel Gideri: 24.502.342,16-TL

2017 Yılı Şirket Personel Gideri: 115.467.908,03- TL

Toplam Personel Gideri: 139.970.250,19-TL

2017 Yılı Gerçekleşen Bütçe Geliri: 282.034.486,12-TL

2017 yılı yeniden değerleme Oranı: % 14,47

Değerleme Sonucu Oluşan Gelir: 322.844.876,26-TL

Oran: % 43,36

AÇIKLAMA: Oran % 40’ı geçtiği için yeni personel alımı yapılamaz.

4. Çalıştırılacak İşçi Sayısındaki Üst Sınır

Doğrudan hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışan işçi sayısı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 24’üncü maddesine göre işçi statüsünde geçişe esas sözleşme kapsamında o iş için öngörülen işçi sayısını aşamaz.

5. Şirkete Yeni İşçi Alım

İdarelerin, şirket personeli de dâhil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkı (%40)’ın altında kalan idarelerin şirketleri; bu oranın aşılmaması kaydıyla, işten ayrılanların yerine ve iş artışının zorunlu olduğu durumlarda idarenin talebi üzerine yeni işçi alımı yapabilir.

Şirketlere yeni işçi alımında Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 2’nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca işçi alım ilanları duyuru amacıyla Türkiye İş Kurumu İl Müdürlüğüne gönderilecektir.

İdare şirketlerinde eski hükümlü istihdamı zorunluluğu bulunmamakla birlikte, 657 sayılı Kanunun 48’nci maddesinin (A) bendinin 5 numaralı alt bendinde belirtilen şartı taşımaması nedeniyle işçi statüsünde şirketlere geçirilemeyen alt işveren işçilerinden, affa uğrasalar bile devletin güvenliğine karşı suçlar ile Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan mahkum olmamak şartıyla eski hükümlü olduğunu belgelendirenlerin, Bakanlığımızın 04/04/2018 tarih ve 7837 sayılı yazısı uyarınca istihdamında, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Eski Hükümlü veya Terörle Mücadelede Malul Sayılmayacak Şekilde Yaralananların İşçi Olarak Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 2’nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca işçi alım ilanları da duyuru amacıyla Türkiye İş Kurumu İl Müdürlüğüne gönderilecektir. (İçişleri Bakanlığının 30.04.2018 tarihli genelgesi)

6. Belediyelerin Yeni Hizmetleri İçin Personellerini Şirket Üzerinden Temini

Belediyeler, belirlenen oranın aşılmaması kaydıyla personel çalıştırılmasına dayalı yeni hizmetlerini şirketlerine gördürebilir ve bu amaçla şirketler tarafından yeni işçi alımı yapılabilir.

7. Belirlenen Oranın Aşılması Durumunda Yeni İşçi Alımı

Belirlenen oranı aşan idareler tarafından İçişleri Bakanlığından izin alınmaksızın şirketlerine işçi alımı yapılamaz.

Usul ve Esaslarda öngörülen personel gideri oranını aşan idarelerin şirketlerine yeni işçi alımı için İçişleri Bakanlığından izin taleplerinde Genelge eki belgeler doldurulacak, iş artışı ve yeni hizmet türleri için işçi alım izni taleplerinde gerekçe raporu hazırlanacaktır.

İzin talepleri, idareler tarafından Valilikler aracılığıyla e-içişleri sistemi üzerinden Bakanlığa gönderilecektir.

İzin taleplerine;

1. a) Şirkete İşçi Alımına İlişkin İzin Talep Formu ( Ek1),
2. b) İdarelerin şirket personeli de dâhil personel gider oranlarını gösteren cetvel (Ek2),
3. c) Gerekçe raporu (gerekliyse),

eklenmesi gerekmektedir. (İçişleri Bakanlığının 30.04.2018 tarihli genelgesi)

8. Personel Gideri İçin Yapılacak Aylık Ödeme Tutarı

İdare tarafından şirkete personel gideri için yapılacak aylık ödemelerin toplamı, hizmet alımı sözleşmesinde öngörülen işçi ücretleri esas alınarak hesaplanan;

-Asgari işçilik maliyeti,

(https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/Vatandas/IscilikHesaplamaWizard.aspx)

-Asgari işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan %4 sözleşme giderleri ve genel giderler,

-İşçilikle bağlantılı ayni giderler,

-Asgari işçilik maliyeti ve işçilikle bağlantılı ayni giderler toplamı üzerinden %7’ye kadar belirlenecek kâr,

(Asgari işçilik maliyeti  + %4 sözleşme giderleri ve genel giderler + %7 kar)

Dâhil işçilik giderleri toplamını aşamaz. İşçi ücretlerinin tespitinde asgari ücrette meydana gelen artışlar dikkate alınır.

Asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile işçilikle bağlantılı ayni giderler ve kâr oranı, kamu ihale mevzuatı esas alınarak belirlenir.

Şirketin toplam giderleri içinde, işçilere ilişkin personel giderlerinin tutarı şirkete yapılan aylık personel ödemelerinin miktarını geçemez. Şirketin idareye sunduğu personel çalıştırılmasına dayalı hizmetleri dışındaki diğer faaliyetlerinde çalışan işçilere ilişkin giderler, bu tutarın tespitinde dikkate alınmaz.

9. Hizmetlerin Gördürülmesinde Yöntem

İl özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini 4.1.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22’nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak, birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait şirketlere gördürebilir. Belediye veya bağlı kuruluşlarından birinin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketlerden; aynı belediye veya bağlı kuruluşları tarafından da ortaklık oranlarına bakılmaksızın doğrudan hizmet alımı yapılması mümkündür.

10. Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerin Bedelinin Tespiti

Bu kapsamda yapılacak personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerin bedelinin tespitinde, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yaklaşık maliyetin tespitine ilişkin hükümlerine uyulması zorunludur. Bu Usul ve Esaslarda düzenlenmeyen hususlarda Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği eki Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.

11. Taraflar Arasında Sözleşme

Bu kapsamdaki hizmet alımlarında taraflar arasında sözleşme imzalanması zorunludur.

12. İçişleri Bakanlığının Yetkileri

Belediyeler tarafından personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımına ilişkin bilgiler, üç ayda bir İçişleri Bakanlığına elektronik ortamda bildirilir. Bildirime ilişkin esaslar İçişleri Bakanlığınca belirlenir. Belediyelerin, doğrudan personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini gördürdüğü şirketler, bu hizmet sunumuna ilişkin personel giderlerini üç ayda bir İçişleri Bakanlığına elektronik ortamda bildirir. Bildirime ilişkin esaslar İçişleri Bakanlığınca belirlenir. İdarelerin ve şirketlerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmetleri ve harcamalarına ilişkin denetim İçişleri Bakanlığı tarafından yapılacaktır.

Saygılarımızla,